DURUN! BU SAATTE KAHVE İÇMEYİN
Hepimizin 24 saatlik zaman dilimi içerisinde biyolojik, hormonel bir ayarı var.
Buna ‘Circadian Ritim ya da Circadian Saati’ deniyor.
Bu durum aynı zamanda, bitki, hayvan hatta mantar ve cyanobakterilerde de var.
‘Circa’ Latince’de ‘yaklaşık’ anlamına geliyor. Metabolizmanın günlük biyolojik ritmi, hormonel olarak ışık, sıcaklık ve redoks döngüsüne bağlı.
İlk defa 1729’da Fransız bilim adamı Jean-Jacques d'Ortous de Mairan tarafından tanımlanan bu ritim, 'mimoza' yapraklarının gün ışığına verdiği reaksiyon ile ölçüldü. Joseph Takahashi ise 1994’de bu döngüyü maymunlar üzerinde gözlemledi.
Bulunduğumuz ortamda suni ışık olmadığı zaman, bu döngü normal seyrinde işlese de, modern uygulamalar bu ritmi bozabiliyor. Ritim bozulunca, denge de bozuluyor…
Örneğin; gece uykusunda salınan ‘melatonin’ hormonu DNA’yı koruyan bir çeşit antioksidan. Peki.. sabah 5’te uyandınız ve bir türlü uyku tutmuyor… İyisi ‘uyanmak’ dediniz.. Bir Kahve demlediniz.. Evet! Biyoritminizi Bozdunuz!
Duymak istediğiniz cevabın bu olmadığını biliyoruz. Ancak, yapılan araştırmalar sabah saatlerinde içilen kahvenin ‘circadian ritmi’ bozduğunu gösteriyor. Özetle; vüdunuza ‘uyan’ sinyalini suni bir yolla göndermiş oluyorsunuz ve vücudunuzun hormonel salınım, metabolik düzenini kendi ellerinizle bozmuş oluyorsunuz!
Doğal ritmimizle uyanıp, güne başladığımızda kendimizi zinde hissetmemizi sağlayan vüdumuzda salınan ‘kortizol’ hormonudur ve bu hormon ‘Circadian Ritmi’ kontrol eden hormonlardandır, özellikle sabah saat 8-9:00 arasında salınır.
Önceki yazılarımızda ‘Sabah Kahvesi Ömrü Uzatıyor’ demiştik… Halen aynı şeyi söylüyoruz fakat bu sefer ‘Bunun Bir Saati Var’ diyoruz.
Eğer, sabah kahvenizi saat 8-9:00 arasında içiyorsanız, vücudunuz doğal yoldan sizi kafeine boğarken, siz dışarıdan bunu stimule ederek, doğal ritmi bozuyorsunuz demektir…
Kortizol salınımının maksimum olduğu bir zaman diliminde kahve içmek ‘kafeinin harekete geçiren etkisini’ azaltır, vücudunuzun bu mekanizmaya olan toleransını bozar ve kafein ihtiyacınız yeterli gelmeyebilir.
Özetle; kortizol seviyelerinin maksimum olduğu KAHVE İÇMEMENİZİ ÖNERDİĞİMİZ SAATLER; sabah 8-9:00, öğlen 12-13:00, 17:30-18:30.
Kortizol seviyenizin düşmeye başladığı KAHVENİZİ KEYİFLE İÇEBİLECEĞİNİZ SAATLER; 09:30- 11:30, 13:30- 17:00 .
Sabah 5’te uyananlara tekrar hatırlatıyoruz… Kortizol seviyesi her ne kadar gün ışığı ile artmaya başlarsa da, uyanma süreciyle bu salınımda %50 artış olmaktadır. Bu sebeple, uyanır uyanmaz kendinizi zinde hissetmeniz için vücudunuza biraz zaman tanırsanız, saat 09:30’a kadar da kahve içmeden de kendinizi zinde hissedebilirsiniz…
Uyandınız ve kahvesiz ne yapacağınızı bilmiyorsanız... Peggy Lee’den ‘Black Coffee’ dinleyin mesela…
Kaynak: Forbes, University of Health Sciences, Bethesada , Wikipedia
